มาลัยตุ้ม
มาลัยตุ้ม หมายถึง มาลัยที่ร้อยให้มีลักษณะรูปทรงตามขวางเป็นรูปกลม โดยเริ่มต้นจะเป็นวงกลมขนาดเล็กแล้วค่อย ๆ ใหญ่ขึ้น หรือกว้างขึ้นทีละน้อยมาถึงประมาณช่วงกลางแล้วค่อย ๆ ลดลงทีละน้อย ให้มีขนาดเท่ากับตอนแรก ๆ จนกระทั่งเหมือนตอนขึ้นต้น ส่วนลักษณะรูปทรงตามยาวนั้นคล้ายดอกบัวตูม ช่วงหัวท้ายเรียว ตรงกลางป่องโค้งมน
2.ความยาวของมาลัยตุ้มประมาณ 2.5 นิ้ว – 3.5 นิ้ว ต้องระวังอย่าร้อยให้ยาวนัก เพราะมองดูแล้วจะกลายเป็นมาลัยตัวหนอนไป
3.การขึ้นต้นมาลัยตุ้มนั้น จำนวนดอกหรือกลีบไม่แน่นอนย่อมขึ้นอยู่กับขนาดของดอกหรือกลีบด้วยว่า มีขนาดเล็กหรือใหญ่ ถ้าดอกใหญ่หรือกลีบใหญ่ก็ขึ้นจำนวนกลีบน้อยแล้วค่อย ๆ เพิ่มขึ้นตามความเหมาะสมในชั้นต่อๆ ไป เช่น ถ้าดอกพุดตูม ดอกมะลิตูม ( ขนาดเล็ก ) หรือกลีบกุหลาบ จะขึ้นต้นประมาณ 5 ดอก หรือ 5 กลีบ แต่ถ้าเป็นดอกบานไม่รู้โรยจะขึ้นต้นเพียง 1 ดอกเท่านั้น
9 0 0 0 0 0 5
8 0 0 0 0 0 0 6
7 0 0 0 0 0 0 0 7
6 0 0 0 0 0 0 0 0 8
5 0 0 0 0 0 0 0 0 8
4 0 0 0 0 0 0 0 0 8
3 0 0 0 0 0 0 0 7
2 0 0 0 0 0 0 6
1 0 0 0 0 0 5
กลีบที่ 1 2 3 4 5
0 = กลีบกุหลาบ
วิธีทำ
ชั้นที่ 1 กุหลาบ 5 ร้อยโดยรอบเข็ม จัดวางระยะห่างระหว่างแต่ละกลีบให้เท่ากัน
ชั้นที่ 2 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 1 กลีบต่อ ๆ ไป ก็ร้อยให้สับหว่างกันไปเรื่อย )
ชั้นที่ 3 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 2 )
ชั้นที่ 4 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 3 )
ชั้นที่ 5 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 4 )
ชั้นที่ 6 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 5 )
ชั้นที่ 7 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 6 )
ชั้นที่ 8 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 7 )
ชั้นที่ 9 กุหลาบ 5 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 8 )
หมายเหตุ การร้อยกลีบในแต่ละชั้น ให้สับหว่างกันทุกชั้น ชั้นที่ 4 , 5 และ 6 เป็นชั้นที่อยู่ในช่วงที่กว้างสุดของมาลัยแบบนี้ เมื่อร้อยออกมาแล้วจะได้มาลัยตุ้มที่มีลักษณะรูปทรงที่สวยงาม เพราะมีช่วงตรงกลางป่องมนกลมกลืนกัน
แผนผังมาลัยตุ้มแบบมีลาย
มาลัยตุ้มลายขนมเปียกปูนสอดไส้
แถวหรือชั้นที่ จำนวนกลีบ
13 0 0 0 0 0 5
12 0 0 0 0 0 0 6
11 0 0 0 0 0 0 0 7
10 0 0 0 x 0 0 0 7
9 0 0 0 x x 0 0 0 8
8 0 0 0 x @ x 0 0 0 8
7 0 0 x @ @ x 0 0 0 9
6 0 0 0 x @ x 0 0 0 9
5 0 0 0 x x 0 0 0 8
4 0 0 0 x 0 0 0 7
3 0 0 0 0 0 0 0 7
2 0 0 0 0 0 0 6
1 0 0 0 0 0 5
กลีบที่ 1 2 3 4 5
0 = กลีบกุหลาบ x = ใบกระบือหรือใบแก้ว หรือใบมิอื่น ๆ @ = ดอกหญ้าผักคราด ( ผักเผ็ด ) หรือดอกเบญจมาศน้ำ หรือกลีบบานบุรี
วิธีทำ
ชั้นที่ 1 กุหลาบ 5 ร้อยโดยรอบเข็ม จัดวางระยะห่างระหว่างแต่ละกลีบให้เท่ากัน
ชั้นที่ 2 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 1 ส่วนกลีบอื่น ๆ ก็สับหว่างไปเรื่อย ๆ )
ชั้นที่ 3 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 2 )
ชั้นที่ 4 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 3 )ใบ 1 กุหลาบ 3
ชั้นที่ 5 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 4 )ใบ 2 กุหลาบ 3
ชั้นที่ 6 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 5 ) ใบ 1 ดอกหญ้า 1 กุหลาบ 3
หน้าที่ใช้สอยของมาลัยตุ้ม
1.ใช้เป็นมาลัยชำร่วยให้แก่แขกที่มาในงาน เช่น งานหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ในพิธีมงคลสมรส หรือในโอกาสต่าง ๆ
2.ใช้เป็นส่วนประกอบตกแต่งในงานประดิษฐ์ดอกไม้สดของไทย เช่น งานเครื่องแขวนดอกไม้สดของไทย
3.ร้อยใส่ไม้ไผ่แหลม ๆ ต่อก้านแล้วปักแจกัน หรือจัดดอกไม้สดในโอกาสต่างๆ
4.ใช้เป็นส่วนประกอบของมาลัยเปีย
5.ใช้เป็นส่วนประกอบของมาลัยครุย
6.ใช้ประกอบเป็นมาลัยคล้องมือ
มาลัยตุ้มขนาดเล็กสุดนิยมร้อย 9 ชั้น และขนดใหญ่ที่สุด 15 ชั้น การร้อยมาลัยตุ้มจำนวนชั้นจะต้องเป็นเลขคี่เสมอ เช่น 9 , 11 , 13 และ 15
มาลัยตุ้มมี 2 แบบ คือ
1.แบบมีลาย 2.แบบไม่มีลาย
วิธีการร้อยมาลัยตุ้ม มีหลักสำคัญดังต่อไปนี้
1.จะต้องเริ่มต้นร้อยด้วยดอกเล็ก หรือกลีบเล็กก่อนควรส่งก้านหรือส่งกลีบสั้นที่สุด และชั้นต่อ ๆ ไป ควรส่งก้านให้ยาวขึ้นทีละน้อย ๆ จนถึงช่องราวประมาณครึ่งเป็นช่วงที่มีความป่องโตเต็มที่ เท่ากับขนาดที่ต้องการ ( ช่อง 2 – 3 แถว ตรงกลาง ) แล้วค่อย ๆ ส่งก้านสั้นลงทีละน้อย ย้อนกลับมาเท่ากับขนาดตอนขึ้นต้น2.ความยาวของมาลัยตุ้มประมาณ 2.5 นิ้ว – 3.5 นิ้ว ต้องระวังอย่าร้อยให้ยาวนัก เพราะมองดูแล้วจะกลายเป็นมาลัยตัวหนอนไป
3.การขึ้นต้นมาลัยตุ้มนั้น จำนวนดอกหรือกลีบไม่แน่นอนย่อมขึ้นอยู่กับขนาดของดอกหรือกลีบด้วยว่า มีขนาดเล็กหรือใหญ่ ถ้าดอกใหญ่หรือกลีบใหญ่ก็ขึ้นจำนวนกลีบน้อยแล้วค่อย ๆ เพิ่มขึ้นตามความเหมาะสมในชั้นต่อๆ ไป เช่น ถ้าดอกพุดตูม ดอกมะลิตูม ( ขนาดเล็ก ) หรือกลีบกุหลาบ จะขึ้นต้นประมาณ 5 ดอก หรือ 5 กลีบ แต่ถ้าเป็นดอกบานไม่รู้โรยจะขึ้นต้นเพียง 1 ดอกเท่านั้น
แผนผังมาลัยตุ้มแบบไม่มีลาย
มาลัยตุ้มขนาด 9 ชั้น
แถวหรือชั้นที่ จำนวนกลีบ9 0 0 0 0 0 5
8 0 0 0 0 0 0 6
7 0 0 0 0 0 0 0 7
6 0 0 0 0 0 0 0 0 8
5 0 0 0 0 0 0 0 0 8
4 0 0 0 0 0 0 0 0 8
3 0 0 0 0 0 0 0 7
2 0 0 0 0 0 0 6
1 0 0 0 0 0 5
กลีบที่ 1 2 3 4 5
0 = กลีบกุหลาบ
วิธีทำ
ชั้นที่ 1 กุหลาบ 5 ร้อยโดยรอบเข็ม จัดวางระยะห่างระหว่างแต่ละกลีบให้เท่ากัน
ชั้นที่ 2 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 1 กลีบต่อ ๆ ไป ก็ร้อยให้สับหว่างกันไปเรื่อย )
ชั้นที่ 3 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 2 )
ชั้นที่ 4 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 3 )
ชั้นที่ 5 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 4 )
ชั้นที่ 6 กุหลาบ 8 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 5 )
ชั้นที่ 7 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 6 )
ชั้นที่ 8 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 7 )
ชั้นที่ 9 กุหลาบ 5 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบที่ 1 กับ 2 ของชั้นที่ 8 )
หมายเหตุ การร้อยกลีบในแต่ละชั้น ให้สับหว่างกันทุกชั้น ชั้นที่ 4 , 5 และ 6 เป็นชั้นที่อยู่ในช่วงที่กว้างสุดของมาลัยแบบนี้ เมื่อร้อยออกมาแล้วจะได้มาลัยตุ้มที่มีลักษณะรูปทรงที่สวยงาม เพราะมีช่วงตรงกลางป่องมนกลมกลืนกัน
แผนผังมาลัยตุ้มแบบมีลาย
มาลัยตุ้มลายขนมเปียกปูนสอดไส้
แถวหรือชั้นที่ จำนวนกลีบ
13 0 0 0 0 0 5
12 0 0 0 0 0 0 6
11 0 0 0 0 0 0 0 7
10 0 0 0 x 0 0 0 7
9 0 0 0 x x 0 0 0 8
8 0 0 0 x @ x 0 0 0 8
7 0 0 x @ @ x 0 0 0 9
6 0 0 0 x @ x 0 0 0 9
5 0 0 0 x x 0 0 0 8
4 0 0 0 x 0 0 0 7
3 0 0 0 0 0 0 0 7
2 0 0 0 0 0 0 6
1 0 0 0 0 0 5
กลีบที่ 1 2 3 4 5
0 = กลีบกุหลาบ x = ใบกระบือหรือใบแก้ว หรือใบมิอื่น ๆ @ = ดอกหญ้าผักคราด ( ผักเผ็ด ) หรือดอกเบญจมาศน้ำ หรือกลีบบานบุรี
วิธีทำ
ชั้นที่ 1 กุหลาบ 5 ร้อยโดยรอบเข็ม จัดวางระยะห่างระหว่างแต่ละกลีบให้เท่ากัน
ชั้นที่ 2 กุหลาบ 6 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกุหลาบกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 1 ส่วนกลีบอื่น ๆ ก็สับหว่างไปเรื่อย ๆ )
ชั้นที่ 3 กุหลาบ 7 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 2 )
ชั้นที่ 4 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 3 )ใบ 1 กุหลาบ 3
ชั้นที่ 5 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 4 )ใบ 2 กุหลาบ 3
ชั้นที่ 6 กุหลาบ 3 ( กลีบแรกอยู่ระหว่างกลีบสุดท้ายกับกลีบที่ 1 ของชั้นที่ 5 ) ใบ 1 ดอกหญ้า 1 กุหลาบ 3
หน้าที่ใช้สอยของมาลัยตุ้ม
1.ใช้เป็นมาลัยชำร่วยให้แก่แขกที่มาในงาน เช่น งานหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ในพิธีมงคลสมรส หรือในโอกาสต่าง ๆ
2.ใช้เป็นส่วนประกอบตกแต่งในงานประดิษฐ์ดอกไม้สดของไทย เช่น งานเครื่องแขวนดอกไม้สดของไทย
3.ร้อยใส่ไม้ไผ่แหลม ๆ ต่อก้านแล้วปักแจกัน หรือจัดดอกไม้สดในโอกาสต่างๆ
4.ใช้เป็นส่วนประกอบของมาลัยเปีย
5.ใช้เป็นส่วนประกอบของมาลัยครุย
6.ใช้ประกอบเป็นมาลัยคล้องมือ
ความคิดเห็น